Czy łosoś jest zdrowy i warto go jeść?

Czy łosoś jest zdrowy i warto go jeść?

Łosoś — pyszne i wartościowe źródło kwasów tłuszczowym omega - 3, czy pełen zanieczyszczeń wytwór bezdusznych hodowli, którego powinniśmy się wystrzegać? Jaka jest prawda o łososiu, jeść czy nie jeść?

Masz wrażenie, że w dyskusjach o łososiu ścierają się dwie skrajne opinie? A Ty nie wiesz, jak się w tym odnaleźć? Jedna strona podkreśla wiele korzyści zdrowotnych płynących z jedzenia ryb. Łosoś (i inne tłuste ryby), są źródłem deficytowych w naszej diecie kwasów omega 3 – EPA i DHA, które musimy dostarczać naszemu organizmowi z dietą. Dodatkowo obfitują w bardzo dobrej jakości białko oraz mikroelementy takie jak jod, żelazo czy miedź [6].

Z drugiej jednak strony to właśnie ryby budzą niepokój ze względu na możliwość skażenia metalami ciężkimi, PCB – bifenylami, czyli związkami na bazie chloru wykorzystywanymi w przemyśle lub DDT – pestycydami pochodzenia rolniczego, które zanieczyszczają morza. A to przekłada się na ich obecność w rybach.  Dlatego warto odpowiedzieć na pytanie, czy warto jeść łososia? A jeśli tak, to w jakich ilościach przyniesie on wiele dobrego i nie wpłynie na stężenie toksyn w naszym organizmie.

Jakość żywieniowa łososi hodowlanych

Łososie hodowlane to obecnie około 80 procent łososi sprzedawanych w marketach (głównie łosoś norweski). Popularność tej ryby powoduje, że często zadawane jest pytanie: czy łosoś jest zdrowy? Produkcja tej ryby znacząco wzrosła w ciągu ostatnich dwóch dekad, co oddziałuje na jakość środowiska, w którym żyją łososie. Jest ono mocno ograniczone, a dodatkowo hodowli towarzyszy stała dieta, nastawiona na osiągnięcie dużej masy ryby, a co za tym idzie — związana ze znacznym przyrostem tłuszczu.

Czy łosoś jest zdrowy? W przypadku łososi hodowlanych występuje bardzo duże ryzyko zanieczyszczenia niepożądanymi w jedzeniu składnikami takimi jak: dioksyny, PCB, pestycydy, antybiotyki, siarczan miedzi, kantaksantyna (barwnik związany z uszkodzeniami siatkówki, używany w celu przywrócenia naturalnego różowego koloru hodowlanym łososiom) [1,2]. Czy łosoś atlantycki jest zdrowy? Niestety jeśli pochodzi z niepewnych hodowli może być to ryba, która była karmiona szkodliwymi mieszankami paszowymi.

Łosoś właściwości

Popularność łososia wynika między innymi z realnych korzyści, jakie jego spożycie może przynieść dla zdrowia.

Łosoś wartości odżywcze: ryba ta jest przede wszystkim źródłem białka i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Łosoś witaminy i składniki mineralne: w łososiu znajdziemy witaminy z grupy B, a także witaminy A, D i E oraz potas wapń, selen i cynk.

Jakiego łososia kupować?

Łososie dziko żyjące są źródłem cennych składników diety jak: jod, witamina D, cynk i selen. Warto podkreślić, że łosoś jest bogatym źródłem właśnie tych składników, które są najbardziej deficytowe w naszym organizmie. Oprócz wymienionych wcześniej kwasów EPA i DHA zawierają witaminę D, która w odpowiedniej ilości wpływa na układ odpornościowy i redukuje ryzyko infekcji, a jod, cynk i selen wpływają na działanie układu hormonalnego, w tym pracę tarczycy. Poza tym łosoś jest świetnym elementem diety w insulinooporności, obniża poziom cholesterolu i zawiera aż 20% białka. Jakiego łososia kupować? Najlepiej dzikożyjącego lub ekologicznego. Niestety bardzo często trudno mieć 100-procentową pewność, z jakiego źródła pochodzą ryby dostępne w sklepach i na targowiskach, dlatego warto kupować u zaufanych sprzedawców, najlepiej w wyspecjalizowanych sklepach rybnych. Więcej o tym, jakie ryby wybierać piszemy w tym artykule

Schudnij w Respo
pod okiem dietetyka!

Dopasuje Ci idealny plan zgodnie z Metodą Respo, jedyną w Polsce metodą odchudzania ze skutecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.

Sprawdź pakiety z dietą

Jak przygotować łososia? 

Na surowo, pieczony, smażony, na parze… Sposobów na przyrządzenie łososia jest wiele, bo to jedna z najbardziej popularnych w kuchniach i na stołach na całym świecie ryb. Jak przygotować łososia?  Najlepiej zrezygnować ze smażenia i wybrać pieczenie albo gotowanie na parze. Super patent to wykorzystanie przypraw pełnych naturalnych przeciwutleniaczy, takich jak: bazylia, oregano, majeranek czy estragon. Czy można jeść surowego łososia? Zdrowa dorosła osoba może sobie na to pozwolić, ale pamiętajmy, że kobiety w ciąży nie powinny spożywać ryb surowych [5]. Czy łosoś wędzony jest zdrowy? Łosoś przyrządzany w ten sposób może być wartościowym składnikiem naszej diety na przykład stosowany do kanapek lub sałatek. Wybierając taki typ łososia kupuj produkty dobrych producentów i zwróć uwagę na jak najkrótszy skład na etykiecie.

Czy łosoś jest lekkostrawny? W zależności od indywidualnej tolerancji może się znaleźć od czasu do czasu w diecie lekkostrawnej. Jednak dla wielu osób może być zbyt tłusty, dlatego warto ostrożnie spróbować, jak reagujemy na łososia.

Łosoś na diecie i jako element zbilansowanego żywienia 

Łosoś to ryba, której udział w diecie jest nieoceniony. Jego mięso stanowi doskonałe źródło pełnowartościowego białka i nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega – 3. Poza tym jest również źródłem między innymi cynku i selenu. Taki skład nie tylko wspomaga pracę układu pokarmowego, serca i tarczycy, ale pełni również kluczowe źródło składników o potencjale antyoksydacyjnym.

Podsumowując — czy łosoś jest zdrowy? Czy warto włączyć go do diety?  Na pewno tak! Oczywiście dla wszystkich ważne będzie, żeby pochodził z dobrego źródła. A dla osób na diecie odchudzającej dodatkowo — aby znalazł się w posiłkach w odpowiedniej ilości.  

Jak często jeść łososia? Eksperci zalecają, aby jeść  2 porcje ryb w tygodniu, w tym jeden raz rybę tłustą, czyli właśnie na przykład łososia. W tak małych ilościach jego spożycie nie wpływa na zwiększenie stężenia metali ciężkich w naszym organizmie, a niesie ze sobą wiele korzyści zdrowotnych. Szukasz zamienników łososia? Warto postawić na różnorodność — zjedz od czasu do czasu makrel, sardynki lub śledzie. Pamiętaj, że łosoś na diecie odchudzającej jest również dozwolony i wcale nie musisz wybierać tylko i wyłącznie chudych ryb.  

Jeśli ciągle nie masz pewności, jakie ryby wybierać albo brakuje Ci pomysłów na przyrządzanie łososia, skonsultuj się ze specjalistami. W Centrum Respo wiemy, jak dogodzić nawet najbardziej wybrednym podniebieniom i osiągać cele! Nie lubisz ryb i wiesz, że się do nich nie przekonasz? Nie ma sprawy, jesteśmy po to, aby w takim przypadku doradzić Ci mądrą suplementację.

Piśmiennictwo:

  1. Schwarz M., Appel K.: Carcinogenic risks of dioxin: mechanistic considerations, Regul Toxicol Pharmacol, 2005, 43(1), 19-34.
  2. Cole P., Trichopoulos D., Pastides H. i wsp: Dioxin and cancer: a critical review, Regul Toxicol Pharmacol, 2003, 38(3), 378-388.
  3. Golden R., Doull J., Waddell W. i wsp: Potential human cancer risks from exposure to PCB-s: a tale of two evaluations, Crit Rev Toxicol, 2003, 33(5), 543-580.
  4. European Food Safety Authority: No consumer health risk from bisphenol A exposure, 2015
  5. U.S. Food and Drug Administration: Fish: What pregnant women and parents should know, 2014.
  6. Ciborowska H. Ciborowski A: Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Warszawa, PZWL, 2021.